Overzicht van edelmetalen 

De meest bekende edelmetalen zijn goud en zilver, maar ook platina en titanium zijn populair als het gaat om sieraden. Platina is zeer kostbaar, omdat het zeldzaam is en zuiverder, stabieler en dichter is dan goud. Vooral bij mensen met allergieën staat dit materiaal hoog in het vaandel. Het geeft namelijk vrijwel geen allergische reacties. Ook titanium is anti-allergeen, zeer licht en sterk en wordt bijzonder gewaardeerd vanwege zijn kleur en het zijdezacht glanzende oppervlak. Hieronder behandelen we de edelmetalen goud en zilver, die het meest worden gebruikt bij de productie van juwelen. 

Goud – de elegantste onder de edelmetalen 

Wat is een goudlegering?  

Puur goud is zeer waardevol, maar veel te zacht voor het maken van sieraden en dagelijks gebruik. De toevoeging van andere metalen leidt tot verschillende goudlegeringen die de eigenschappen en het uiterlijk van goud veranderen. 

Welke goudlegeringen zijn er? De meest voorkomende toegevoegde metalen zijn koper, zink, nikkel, zilver of palladium. Uit de gegevens over karaat of allooi kan worden afgeleid hoe groot het aandeel van dit waardevolle metaal in een legering is. Omdat nikkel kan leiden tot allergische reacties, wordt het tegenwoordig nauwelijks meer gebruikt voor het maken van sieraden. 

Het goudgehalte van een sieraad is als kleine stempel op een onopvallende plaats aangebracht. Dit noem je een pons of een goudmerk. De schrijfwijze is niet uniform en kan in het geval van gouden sieraden worden uitgedrukt als karaat of allooi.  

Uitleg: promille, karaat  

Presentatie van individuele goudlegeringen 

Goud is niet hetzelfde als goud! Afhankelijk van welke metalen worden toegevoegd, verandert de kleur en dus de aanduiding voor goud. 

Geelgoud – de populairste goudkleur 

Is verbonden met zilver en koper, beide in gelijkmatige hoeveelheden, en is de meest voorkomende legering. 

Witgoud – het gouden zilver 

Is gemaakt van zilver, palladium of ook ijzer en platina, die het geelgoud ontkleuren en een wit/grijze tint geven. 

Roségoud – de warmste goudtoon 

Deze gouden legering bestaat naast fijn goud uit koper en slechts weinig zilver. Hoe hoger het kopergehalte, des te roodachtiger de legering. 

Zilver – fascineert al sinds 5000 voor Christus    

Presentatie van zilverlegeringen 

Zuiver zilver met een allooi van 99,9% kan niet worden verwerkt tot sieraden. Net als goud is zuiver te instabiel. Zilver kan echter prachtig met goud, maar ook met andere metalen worden verbonden. Door koper en palladium wordt zilver harder. Als het aandeel van het edelmetaal palladium stijgt tot 20-30% van het zilver, verkleurt het sieraad zelfs niet meer. 

De bekendste en meest populaire legering voor de productie van juwelen is sterling zilver, gemaakt van zilver en koper, met een zilvergehalte van 925 duizendste/promille. De naam en betekenis van zilver 925 komt uit Groot-Brittannië. De basis van de zilveren pennies, ook wel Sterling genoemd, was precies die zilverlegering. Door het bijmengen van koper krijgt de legering een licht roodachtige kleur. 

Zilversoorten 

Vaak vindt u 925 zilver verguld in de kleuren geel of roze. Daarbij wordt zilver met goud bekleed en is het nauwelijks van echt goud te onderscheiden. Het belangrijkste voordeel: Verguld zilver is aanzienlijk goedkoper. 

Wanneer zilveren sieraden zijn gerhodineerd, zijn ze voorzien van een coating van rhodium. Daardoor krijgt het metaal een bijzonder stralende, heldere glans en beschermt tegen oxidatie (verkleuring). 

Gouden en zilveren sieraden schoonmaken 

Je kent het wel: zilver en zilverlegeringen kleuren in de loop van de tijd steeds donkerder en dat is heel normaal! Het metaal reageert op de lucht, waarin zich waterstofsulfide bevindt. Hierdoor ontstaat zilversulfiet, waardoor het sieraad verkleurt, maar niet beschadigd raakt. Door de juiste zorg kan de vorming van zilversulfiet worden vertraagd of kan het zilversulfiet heel eenvoudig weer worden verwijderd. Ook gouden sieraden moeten worden schoongemaakt. Wilt u geen risico nemen? Laat uw sieraden dan schoonmaken of bewerken bij de juwelier. 

Voor het tussentijds schoonmaken vindt u hieronder een paar nuttige tips en trucs. Maar voorzichtigheid is geboden wanneer edelstenen, parels of andere metalen in het spel zijn. Als u niet oplet, kun je deze beschadigen.  

Tips voor het juiste onderhoud van gouden sieraden 

• Afwasmiddel 

Bij juwelen van goud is meestal al een mild sopje al voldoende voor het reinigen van oppervlakkige verontreinigingen. Plaats het sierraad 10-15 minuten in lauwwarm water, spoel schoon en polijst met een zachte doek. 

• Ultrasone trillingen 

Hier wordt vuil en stof door de gegenereerde trillingen in het vloeistofbad geschud. Alleen aanbevolen voor sieraden van zuiver goud. Pas op bij parels en edelstenen! 

Tips voor het juiste onderhoud van zilveren sieraden 

• Speciale poetsmiddelen voor zilver 

Polijst en reinig uw zilveren sieraden bij de eerste tekenen van verkleuring. Hoe minder zilversulfide moet worden weggehaald, hoe beter het metaal wordt beschermd. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden beschikbaar: schoonwrijven met een zilverdoek, schoonmaken in een zilverbad of behandelen met een speciale verzorgings crème. 
Gerhodineerd zilver mag niet worden gereinigd met zilverreinigingsmiddel, omdat dit de beschermlaag aantast. 
Met het volgende huismiddel glanzen uw zilveren juwelen weer als nieuw: 

• Aluminiumfolie 

Leg uw zilveren sieraden in een kom die is bekleed met aluminiumfolie, voeg 1 theelepel zout toe en er giet warm, niet-kokend water overheen. Na 1-2 minuten uitnemen en drogen. De aluminiumfolie wordt daarbij zwart gekleurd. 

Hoe vaak moet je gouden/zilveren sieraden schoonmaken? 

Zo vaak als dat nodig is. 

Voor zilveren juwelen, is het duidelijk. Als het zilver begint te verkleuren en dus zwart wordt, is het tijd om de zilveren juwelen schoon te maken. 

Bij gouden juwelen is het afhankelijk van hoe vaak u het sieraad draagt. Of hij met vuil, crèmes of andere producten in contact komt, waarmee de goudglans wordt aangetast. Er is geen algemene regel.